sündiken dağları ne demek?

Sündiken Dağları, Eskişehir il sınırlarında bulunan sıra dağlardır. Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin sınırını oluşturur¹.

Fiziki özellikleri

Güneyinde Eskişehir Ovası, kuzeyinde Sakarya Nehri bulunur. Doğu-batı doğrultusunda uzanan dağların uzunluğu 120 km², kuzey-güney genişliği 30 km'dir . Kapladığı alan yaklaşık 210.000 hektardır (2.100 km²). Kuzeyde Sakarya Nehri kıyılarında 300 m rakımdan başlayan dağlık kütle, 1500–1800 m yüksekliklere ulaşır, güneyde dik yamaçlarla Eskişehir Ovası'na 800 m'ye iner³. Eskişehir il topraklarının %17'sini oluşturur.

Dağ kuşağının üzerinde pek çok yüksek tepe bulunur⁴: Kızıl Tepe 1818 m, Sündiken Tepesi 1769 m, Kartal Tepe 1754 m, Ayı Tepesi 1699 m, Karameşelik Tepe 1695 m, Karakütük Tepesi 1600 m, Yalıkıran Tepe 1585 m.

Canlı hayatı

Sündiken Dağları İç Anadolu, Marmara, ve Ege bölgeleri arasında zoocoğrafya bakımından geçiş bölgesidir⁵.

Dağın daha nemli olan kuzey yamaçlarında bitki örtüsü daha yoğundur. Kuraklığın güçlü hissedildiği ve insan tahribatının yoğun olduğu güney yamaçlarda bitki yoğunluğu düşüktür⁶.

Köppen iklim sınıflandırmasına göre; dağlık alanda Yarı kurak step iklimi (BSk) (Eskişehir, Alpu, Sarıcakaya, Nallıhan), yazı kurak ve ılık, kışı soğuk iklim (Dsb) (Tepebaşı, Alpu, Alapınar, Mihalıcık) görülmektedir. Bu iklim koşullarına bağlı bitki örtüsü orman, antropojen step ve ağaççıklardan oluşur. Kuzeyde Sakarya Vadisine yakın kısımları tarım alanı olarak kullanıldığından bu alanda ormanlar 450-500 m yükseltiden başlar. Alçaklarda yaygın olan kızılçamlar 800-900 m'ye kadar çıkarlar. 800-1200 arasında karaçamlar görülür. 1200m'den sonra sarıçam-karaçam karma ormanları 1400 m'ye kadar çıkar. 1400 m'den zirvelere kadar saf sarıçam ormanları hakimdir. Tüm bu ormanların içerisinde sapsız meşe, saçlı meşe, mazı meşesi, boylu ardıç ile kokar ardıç türleri de bulunur⁷.

Dağların güney yamaçları insan tahribatı ile 1000 m'ye kadar ormansızdır. 1000 m'den sonra katran ardıçlarının karıştığı meşe çalıları bulunur. 1100 m'den sonra bozuk meşe ormanları, 1200-1600 arası karaçam ormanları hakimdir⁸.

Dağlık arazinin 146.364 hektarı orman ile kaplıdır. Ormanların; %33,35'i karaçam, %21,3'ü meşe türleri, %13,1'i kızılçam, %12,6'sı karışık (geniş yapraklı+ibreli ağaç), %12,3'ü ardıç, %5,2's, ibreli karışık, %2,1'i sarıçamdır.

Litoloji

Sündiken Dağları genel olarak birinci zaman arazilerinden oluşur. Kenarları Neojen yaşlı tortul tabakalarla çevrilidir. Bir aşınma ve taşınma alanı olan dağların üzerinde farklı basamaklar halinde peneplenler seçilir. Basamaklı peneplenlerin bulunması ve eğim açısından bozulmuş olmaları dağın yakın zamanlarda yükseldiğini ifade eder⁹. Ana kütle Paleozoik zamanlı metamorfik şistler ve mermerleşmiş kalkerden oluşur.

İklim

Sündiken Dağları, güneyden karasal iklim, kuzeydan Karadeniz Ardı iklimi etkisindedir. Karadeniz üzerinden gelen hava kütleleri, Köroğlu Dağları, Bolu Dağı ve Akçakoca Dağlarında nemini bıraktığından ikimde karasallık hissedilir derecededir¹⁰